“Meldt uw kartel en ontloop een boete”, luidt de titel van een brochure van de Autoriteit Consument en Markt. Vrijstelling van de boete voor het eerste bedrijf dat een eigen kartel aangeeft. Dat is een van de manieren van de Autoriteit Consument en Markt om kartels te vinden en te beëindigen. In deze blog zal ik vertellen hoe dit in zijn werk gaat.
Wanneer een bedrijf zelf een kartel meldt aan de ACM heeft hij de kans om de boete geheel te ontlopen of een boete-reductie te krijgen. Er is dan sprake van clementie.
Clementie wordt wettelijk bepaald in de Beleidsregel Clementie. Artikel 2 van deze beleidsregel laat zien dat deze beleidsregel van toepassing is op de overtredingen van artikel 6 Mededingingswet (ook wel: Mw.) en artikel 101 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (ook wel: VWEU).
Immuniteit
Wanneer een bedrijf als eerste zijn kartel aangeeft, krijgt hij vrijstelling van de gehele boete, ook wel immuniteit genoemd. Artikel 4 van de beleidsregel geeft aan wanneer een bedrijf immuniteit kan krijgen. Dit is opgedeeld in eisen voor het onderzoek van de ACM is gestart en nadat het onderzoek is gestart.
Lid 1 van artikel 4 benoemt de eisen voor de boete-immuniteit voordat het onderzoek gestart is:
- Het bedrijf moet de eerste van het kartel zijn die het verzoek tot boete-immuniteit indient,
- De ACM moet nog geen onderzoek gestart zijn naar het desbetreffende kartel,
- Het verzoek moet de ACM de informatie geven waarmee zij een gericht onderzoek kunnen uitvoeren,
- Het bedrijf moet geen andere onderneming hebben gedwongen tot deelname aan het kartel,
- Het bedrijf moet volledig meewerken aan het onderzoek, zoals geregeld is in de medewerkingsplicht van artikel 17 van de beleidsregel.
De eisen voor de boete-immuniteit nadat het onderzoek gestart is worden benoemt in lid 2 van artikel 4:
- Het bedrijf moet de eerste van het kartel zijn die het verzoek tot boete-immuniteit indient,
- Het bedrijf moet geen andere onderneming hebben gedwongen tot deelname aan het kartel,
- Het bedrijf moet volledig meewerken aan het onderzoek, zoals geregeld is in de medewerkingsplicht van artikel 17 van de beleidsregel.
- Het verzoek moet betrekking hebben op een kartel waarnaar de ACM een onderzoek is begonnen, maar voordat de ACM hun onderzoeksrapport naar de betrokkenen van het kartel heeft verstuurd,
- Het verzoek:
- moet documenten verschaffen uit de periode dat het kartel in stand was,
- waar de ACM nog geen beschikking over had en
- het bestaan van het kartel kunnen aantonen.
In lid 3 wordt nog benoemd dat een onderzoek begint vanaf het tijdstip dat de ACM haar eerste vermoeden van een kartel intern schriftelijk heeft vastgelegd.
Bij het bepalen van de boete-immuniteit nadat het onderzoek gestart is, kijkt de ACM naar de relevantie en nieuwheid van het ingediende bewijsmateriaal. Hoe meer informatie de ACM zelf al gevonden heeft, hoe lager de boete-reductie. Dit laat zien dat het kartel zo snel mogelijk melden bij het ACM significant voordeel heeft voor een bedrijf. Een kartel vormen met de intentie het kartel als eerste aan te geven zal niet snel gebeuren. Het bedrijf zal namelijk ook een voordeel uit het kartel krijgen. Dit voordeel zal het niet snel kwijt willen raken. Het melden van een kartel gebeurt dus vaak ook pas wanneer er conflicten binnen het kartel vormen. Bijvoorbeeld een bedrijf dat zich niet volledig aan de afspraken houdt of bedrijven die binnen het kartel samenwerken tegen de andere bedrijven.
Het melden van een kartel is risicovol. Niet alleen omdat het bedrijf zijn voordeel uit het kartel kwijtraakt, maar ook omdat het een slechte reputatie kan krijgen als de andere bedrijven erachter komen. Hiervoor heeft de ACM wel bedacht dat de aangever de aangeving geheim moet houden. Dit zorgt ervoor dat het bedrijf geheim blijft bij de andere bedrijven en het heeft ook een voordeel voor de ACM. De andere bedrijven krijgen zo namelijk minder lang de tijd om de data te verwijderen die hun situatie kunnen verslechteren. De boete-immuniteit zorgt ervoor dat het eerste bedrijf toch een voordeel uit de situatie krijgt. Het bedrijf is wel de voordeel van zijn kartel kwijt, maar het hoeft in ieder geval niet ook nog een boete te betalen, zoals de andere bedrijven.
Het eerste bedrijf van een kartel zijn, die het kartel aangeeft, is dus erg belangrijk. Hiervoor moet het dus snel zijn. Om alle relevante informatie bij het ACM te krijgen zou je de bestanden met de hand kunnen controleren, maar dit kan natuurlijk veel sneller met de juiste technologie. Het kan niet alleen sneller maar ook nauwkeuriger, zodat je zeker weet dat de ACM niet te weinig informatie heeft, maar ook ervoor zorgen dat onnodige documenten niet ingeleverd worden. Zo is het bedrijf ook veiliger.
Andere optie: boete-reductie
Naast immuniteit is er ook boete-reductie. Dat betekent dat het bedrijf korting krijgt op de boete. Boete-reductie kan oplopen tot 50% voor bedrijven die na het eerste bedrijf meehelpen aan het onderzoek. Wilt u meer weten over de boete-reductie? Lees dan de volgende blog.
