“Halfjaar cel voor fraude oud-OR-voorzitter Nationale Politie’’ luidde het laatst in de Accountant. “Verzekeraar CZ beschuldigt Zorgbrigades Zundert van 'gevaarlijke fraude voor cliënten'”, kopte Omroep Brabant een week later. Fraude is een veel voorkomend onderwerp in het nieuws. En dat is niet zo gek, want fraude is ook een veelvoorkomend incident bij grote bedrijven en organisaties. Voordat fraude kan worden vastgesteld in een bedrijf, zal er altijd eerst een intern onderzoek moeten plaatsvinden.
Bekijk hieronder de video-samenvatting van deze blogpost:
In een eerdere blog heb ik al kort besproken waarom en hoe technologie toegepast kan worden bij het doen van verschillende soorten onderzoeken. Bijvoorbeeld bij een onderzoek na een inzageverzoek, of een onderzoek op verzoek van een toezichthouder. Deze blog is de eerste in een reeks die dieper in zal gaan op interne onderzoeken, fraudeonderzoeken in het bijzonder. In deze eerste blog komt aan bod: wat houdt een intern onderzoek naar fraude eigenlijk in?
Wat is een intern onderzoek?
Als u gaat zoeken naar de definitie van een intern onderzoek, dan zullen de meeste resultaten met de volgende omschrijving komen: ‘een onderzoek naar sterke of zwakke punten in een organisatie.’
In principe is dit een correcte omschrijving, maar toch vraagt de term intern onderzoek in dit geval om wat meer uitleg.
Bij een intern onderzoek denken de meeste mensen meteen aan een onderzoek naar fraude of andere misstanden binnen een bedrijf. Een intern onderzoek hoeft echter niet altijd op basis van een juridische grond (zoals fraude) te geschieden. U kunt bijvoorbeeld een intern onderzoek uitvoeren bij uw bedrijf en daarmee in kaart brengen wat uw sterke en zwakke kanten zijn. Dit kan u dan vervolgens helpen bij het bepalen van uw marktpositie. In dat geval voert u een intern onderzoek uit vanuit een marketingperspectief.
Vanuit een juridisch perspectief zijn er over het algemeen twee soorten onderzoeken te onderscheiden. De eerste is een compliance-onderzoek. Hierbij wordt nagegaan of een bedrijf voldoet aan alle wet- en regelgeving. Een voorbeeld hiervan is het compliance-onderzoek dat werd uitgevoerd bij het bedrijf Bovemij. Naar aanleiding van dit onderzoek werden er overtredingen geconstateerd, als gevolg waarvan de commissaris van Bovemij is opgestapt.
De tweede is een intern onderzoek naar onregelmatigheden, ook wel een feitenonderzoek. Als zo een situatie zich voordoet, dan betekent het dat eren onregelmatigheid, bijvoorbeeld fraude, binnen het bedrijf is vastgesteld. Er wordt dan een onderzoek gedaan om de feiten boven tafel te krijgen.
Hoe definieer je fraude?
Zo duidelijk als de definitie van een intern onderzoek is, zo onduidelijk is de definitie van het woord fraude. In juridische context is het moeilijk om fraude één definitieve betekenis te geven, omdat het zich op zo veel verschillende manieren kan uiten. Zo kan het achterhouden van geld en het vervalsen van documenten allebei gezien worden als een vorm van fraude, maar witwassen ook. Omdat de term zo breed geïnterpreteerd kan worden, is een concrete beschrijving nog niet zo simpel.
Wel zijn er een paar kenmerken van fraude die bij vrijwel elke vorm voorkomen, en deze kunnen gebruikt worden om een definitie te formuleren. Deze kenmerken zijn als volgt:
- Met opzet;
- en wederrechtelijk;
- een ander misleiden;
- gericht op het behalen van eigen (economisch) voordeel.
In de komende blogs zullen deze kenmerken in het achterhoofd worden gehouden als er wordt gesproken over fraude.
Grondslag
Nu we weten wat een intern onderzoek en fraude betekenen, is de grote vraag wanneer een intern onderzoek mag worden uitgevoerd? En waar staat een intern onderzoek eigenlijk in de wet? In de volgende blog over het juridisch kader van een intern onderzoek zullen deze vragen beantwoord worden.
